Alle banken en vermogensbeheerders die werken met huisfondsen, moeten hun beleggers gaan melden wat zij naast de dienstverlening vermogensbeheer, verdienen aan de huisfondsen die zij adviseren of kopen voor hun beleggers. Dit stelt de AFM in een hiervoor opgestelde leidraad nadat er discussie is geweest in de markt over het feit dat ABN Amro besloot alleen nog maar eigen fondsen te verkopen aan beleggers. De leidraad is er gekomen maar is zeer vrijblijvend moeten we helaas constateren. Naast het feit dat de leidraad een aanbeveling is en geen wetgeving is, is het ook jammer het allemaal  zwak geformuleerd is.  De AFM roept partijen op zelf beleid op te stellen om bepaalde prikkels tegen te gaan.

Als banken en vermogensbeheerders gebruik maken van eigen fondsen is er per definitie sprake van belangenverstrengeling volgens de AFM. Zij wil echter dat partijen hiervoor nu een beleid opstellen om verkeerde prikkels te voorkomen. De AFM heeft hierom zes voorwaarden voorgelegd aan de marktpartijen. Voor drie van deze voorwaarden is draagvlak bij de marktpartijen:

• Het identificeren, matigen en openbaren van de belangenconflicten
• Het hanteren van een doelgroep bepaling
• Kostentransparantie

De AFM wil dus dat de potentiele klant in staat is de geboden dienst op waarde te schatten en te kunnen onderscheiden van de andere beleggingsdiensten die men aanbiedt binnen dezelfde bank of vermogensbeheerder. Ook moet vooraf door de bank of vermogensbeheerder worden bepaald voor welke doelgroep de dienst geschikt is en wie niet. Tenslotte moet de potentiele cliënt een helder beeld krijgen van de totale kosten van de aangeboden dienst plus  de kosten van de (eigen) fondsen die worden geadviseerd.

Voor de andere voorwaarden geven verschillende marktpartijen aan dat de wettelijke kaders ontbreken en dat ze geen noodzaak zien deze in te stellen, deze voorwaarden zijn:

• Het limiteren van de margeprikkel
• Het limiteren van de volumeprikkel
• Het openbaar maken van het selectie en de-selectiebeleid van de fondsen.

Als huisfondsen beleggen in andere fondsen dan kan het voordelig zijn alleen goedkopere fondsen op te nemen, de marge binnen het fonds voor de bank of vermogensbeheerder neemt dan toe. Dit is bijvoorbeeld het geval in de mandaatfondsen van ABN Amro.  Dit kan worden voorkomen door een vaste winstmarge af te spreken. Maar zover willen de partijen dus niet gaan.

Ook heeft de AFM qua limiet voorgesteld om maximaal 30% in eigen fondsen te beleggen, de marktpartijen zien hier dus niets in. De AFM neemt de hoogte van een eventuele limiet wel mee in haar risicosignalering.

Als een fonds niet goed presteert moet een aanbieder switchen naar een ander fonds. Banken en vermogensbeheerder met eigen fondsen dienen het beleggingsbeleid en de het selectiebeleid en de-selectiebeleid goed te omschrijven en te delen met klanten. Maar ook hier is het meer een wens van de AFM dan een harde eis zo lijkt het.

Omdat de wettelijke kaders ontbreken, valt af te wachten wat er van deze leidraad terecht gaat komen en wat er voor veranderingen zullen plaatsvinden het komende beleggingsjaar. De vage omschrijvingen geeft een hoop ruimte voor interpretatie verschillen bij de marktpartijen. Of u als klant te weten gaat komen waar de belangenconflicten zich voordoen en wat de negatieve consequenties hiervan zijn valt te bezien. Wij zullen ze echter voor u blijven blootleggen.

Bron: AFM Leidraad , 24 december 2015